Een greenscreen is een achtergrondscherm dat wordt gebruikt voor chromakey-toepassingen. Chromakey is een techniek waarbij een onderwerp wordt gefilmd of gefotografeerd tegen een groene (of blauwe) achtergrond. Daarna kan men met software de achtergrond transparant maken zodat het onderwerp voor een andere achtergrond geplaatst kan worden. Dit artikel vertelt je alles wat je wil weten over chromakey!
Hoe werkt chromakey?
In de foto- of videobewerkingssoftware plaats je twee beelden over elkaar. Het onderwerp dat tegen een chromakey-achtergrond is gefotografeerd of gefilmd, plaats je als bovenste laag. Door met software dan de groene of blauwe tint transparant te maken, verschijnt de achterliggende laag. Zo kun je een persoon filmen tegen een groene achtergrond en deze persoon gemakkelijk "uitknippen" en er een andere achtergrond achter projecteren, bijvoorbeeld een strand, bos, stad of de maan. Verzin het maar.
Deze techniek werkt voor zowel foto als video. Bij fotografie gebruik je Photoshop/Photoshop Elements, Paint Shop Pro, The Gimp enz. Bij video kun je Adobe Premiere, Sony Vegas, Avid, Corel Videostudio, U-Lead Videostudio, Pinnacle Studio etc. gebruiken. Zeer populair (met name voor realtime greenscreen video, dus dat je het meteen op een monitor ziet) is de videosoftware van FXhome. Maar de techniek wordt zoveel gebruikt dat ook de vrij simpele, goedkopere videosoftware al chromakey-mogelijkheden aan boord heeft.
Bekende toepassingen voor chromakey
Een schoolvoorbeeld is natuurlijk de weerman, die niet echt voor een weerkaart staat, maar voor een blauw scherm. Hij kijkt niet naar het scherm achter zich, maar naar monitoren links en rechts, die voor ons kijkers buiten beeld staan. Hierop wordt hij realtime weergegeven met de weerkaart op de achtergrond. Hij ziet zichzelf staan met de weerkaart op de achtergronden weet zodoende waar hij moet wijzen op de kaart. Verder wordt in films heel veel gebruik gemaakt van chromakey om de kosten voor het bouwen van een filmset uit te sparen. Een film die vrijwel geheel met greenscreens is opgenomen, is Sky Captain and the World of Tomorrow (N.B. best een aardige film als je van trashy S/F houdt, trouwens).
In dit voorbeeld is men voor het filmen van een TV-serie logischerwijs niet de ruimte in gegaan. De acteur zit simpelweg in een groene studio; met de computer worden de ruimtebeelden er achter geplakt. De microfoons zijn ook groen gemaakt zodat deze ook transparant worden. Dit is voor iedereen toepasbaar: alles wat transparant moet worden maak je groen. Daarover later meer.
Wat heb je nodig voor chromakey fotografie of videografie?
Voor chromakey wordt meestal een heldergroene of diepblauwe kleur achtergrond gebruikt. De kleur van geschikte achtergronden worden vaak al aangeduid met "chroma-groen" of "chroma-blauw".
Waarom gebruikt men altijd groen of blauw bij chromakey?
In principe kan de chromakey techniek met iedere kleur worden toegepast, maar de reden dat de specifieke kleuren blauw en groen worden gebruikt, is dat deze tinten het minst voorkomen in huidskleur. Die wil je dus niet transparant maken.
Chromakey bij fotografie
Dat chromakey heel handig en leuk is voor video is duidelijk. Maar ook fotografen gebruiken graag de chromakey techniek om een model uit te knippen. Dit kun je natuurlijk doen met Photoshop, maar het uitknippen van haren is altijd een ramp. Zeker als iemand een weelderige haardos heeft. Als je het model fotografeert tegen een bluescreen of greenscreen, kun je het model met enkele muisklikken uitknippen.
Greenscreen of bluescreen?
Het is geen slecht idee om beide kleuren in huis te hebben. Groen is in principe eerste keus, maar voor iemand met blonde haren werkt een blauwe achtergrond beter, omdat dat meer contrasteert met blond. Als het om bepaalde redenen niet mogelijk is om te fotograferen of filmen met goede belichting, of wanneer het onderwerp door omstandigheden vrij dicht voor de achtergrond moet staan, is blauw ook beter. Wanneer het onderwerp zich dicht bij de achtergrond bevindt werpt de achtergrond een gloed op het onderwerp. Als je dit niet kunt voorkomen, is blauw beter dan groen. Met een groene gloed zien personen er al snel raar of ziekelijk uit.
Een egale achtergrond
Het is belangrijk om een zeer egale achtergrond te hebben. Vouwen en kreuken geven de achtergrond plaatselijk een andere kleur en dat wordt er dan niet uit gefilterd.
Het kleurbereik verbreden
Als je het niet gelukt is om een mooi egale achtergrond te krijgen, kun je ook in de software het kleurbereik verbreden. De software maakt dan niet 1 tint groen transparant, maar een breder bereik er omheen. Zie onderstaande plaatje voor een visualisatie.
Het nadeel hiervan is dat hoe meer tinten je filtert, des te groter het risico is dat de bewuste tint ergens in het onderwerp voorkomt. Het onderwerp wordt op die plaatsen dan ook transparant. He wilt het kleurbereik dat je filtert dus tot een absoluut minimum beperken. Daarom is goede belichting ook een must.
Welk materiaal achtergrond is het beste?
Er bestaan diverse soorten achtergronden: papierrollen, achtergronddoeken van katoen of een opvouwbaar achtergrondscherm. Omdat chromakey dus het beste werkt met een superegale achtergrond, is een papieren achtergrond veruit de beste keuze: glad, strak, egaal en niet reflecterend. Deze papierrollen zijn verkrijgbaar in twee breedtes: 1,38m en 2,75m. Ze zijn 11 meter lang. Wordt de rol vies, knip je het af en rol je de rol verder af. Is de rol op, kun je heel voordelig een nieuwe bestellen. De rollen kun je ophangen aan de wand of aan een statief-systeem. Alle benodigde materialen vind je hier: achtergrondsystemen.
Een achtergrondrol is alleen niet altijd handig op locatie. Met name de 2,75m brede rol is lastig te vervoeren. Een chroma-groen achtergronddoek is dan een oplossing. Deze moet je wel strijken en idealiter ook achtergrondverlichting gebruiken (zie hieronder).
Als je op locatie gaat werken en het onderwerp is vrij klein, of als het gaat om een persoon die niet van top tot teen gaat filmen/fotograferen, kun je ook een chroma-groen opbouwbaar achtergrondscherm nemen. Deze zijn heel compact op te vouwen.
Wil je nog meer weten over diverse achtergronden? Kijk dan hier: Alles over Fotostudio Achtergronden
Het belang van goede belichting
Om bovenstaande reden is goede studioverlichting ook erg belangrijk. Voor chromakey videografie gebruik je daarvoor continulicht (daglichtlampen) en voor chromakey fotografie continulicht of flitslicht. De verlichting heeft twee doelen: het minimaliseren van schaduwen in de achtergrond en het realistisch belichten van het onderwerp.
Minimaliseer schaduwen in de achtergrond met goede belichting
Om te zorgen dat de kleur van de achtergrond zo egaal mogelijk is, kun je het beste de achtergrond apart uitlichten. Het onderwerp werpt dan geen schaduw op de achtergrond. Dit kun je bewerkstelligen door 1 of 2 extra lampen alleen op de achtergrond te richten. Je kunt ook de lampen die je voor het onderwerp gebruikt, uitrusten met een grote softbox of de lampen verder van het onderwerp af plaatsen. Er valt dan meer licht om het onderwerp heen en de schaduw wordt dan al stukken minder.
Realistisch belichten van het onderwerp
Voor het filmen of fotograferen voor een greenscreen kun je dezelfde technieken gebruiken als voor normale studiofotografie. Een aantal basic technieken vind je hier:
Studiofotografie eenvoudig uitgelegd
Je gebruikt dus minimaal een hoofdlicht en een invullicht. Bij fotografie is een achterlicht (rim light) optioneel, maar bij een greenscreen is dit, voor een echt mooi resultaat, eigenlijk een must. Het achterlicht werpt bij een model een licht randje op de schouders en in het haar. Hierdoor ontstaat er meer diepte tussen het model en de achtergrond. Het model lijkt dan, als je er met software een andere achtergrond onder projecteert, niet tegen de achtergrond aan "geplakt".
Een voorbeeld van hoe het niet moet. De persoon staat te dicht op de achtergrond waardoor een groene gloed op de persoon valt. Verder is de belichting erg plat en tevens nogal onderbelicht. Dit laat goed het belang van een achterlicht zien.
De ultieme greenscreen opstelling. Door de achtergrondverlichting zal de persoon geen schaduw op de achtergrond werpen, zodat deze super egaal is. Hij staat ruim voor de achtergrond dus krijgt hij geen groene gloed. Het hoofd- en invullicht geven de persoon een natuurlijke belichting: het hoofdlicht is iets feller waardoor aan de linkerkant iets meer schaduw in zijn lichaam zal zijn dan aan de andere kant. Dit geeft zijn lichaam meer diepte. De hoeveelheid schaduw/contrast kun je regelen door het vermogen van het invullicht te variëren of, indien het vermogen van deze lamp niet (traploos) verstelbaar is, de positie ervan aan te passen (dichterbij of verder weg). Het achterlicht tot slot, laat een licht randje op zijn haar en schouders vallen zodat hij echt los komt van de achtergrond. Perfect!
De juiste kleurtemperatuur
Daglichtlampen produceren helderwit licht: neutraal daglicht, ongeveer zoals daglicht eruit ziet bij bewolking. De kleurtemperatuur is dan ongeveer 5500K. Dit is ook de kleurtemperatuur van flitslicht. Als je iemand voor een strand wilt projecteren en op de achtergrond is het erg zonnig, is het natuurlijker wanneer je het onderwerp ook belicht met een meer "zongeel" licht. Een veelgebruikte kleurtemperatuur is 3200K. Dit is warmgeel licht. Je kunt dit op een aantal manieren bereiken:
- Laat het licht indirect op het onderwerp vallen via een goudkleurig reflectiescherm of een sunlight-reflectiescherm;
- Gebruik een oranje/gele diffuser als die bij je daglichtlamp geleverd zit;
- Gebruik een bouwlamp of andere huis-tuin-en-keuken-verlichting (moet wel een flinke lichtopbrengst hebben)
- Gebruik een quartzlamp;
- Gebruik een LED-lamp met verstelbare kleurtemperatuur. Een aantal moderne LED-daglichtlampen hebben een aanpasbare kleurtemperatuur die vrijwel traploos op alle waarden tussen 3200K en 5500K ingesteld kan worden.
Afstand tussen onderwerp en achtergrond
Plaats het onderwerp op ruime afstand van de achtergrond. Twee meter is wel een minimum. Hiermee minimaliseer je schaduwen en zorg je ervoor dat de achtergrond geen gloed afgeeft op het onderwerp.
Focussen
Gebruik bij fotografie zoveel mogelijk scherptediepte. Als je de camera scherpstelt op het gezicht van het model, en haar kraag is out of focus, dan gaan de kleuren van de kraag overlopen in de achtergrond. Er is dan geen mooie lijn tussen onderwerp en achtergrond. Resultaat: uitknippen wordt niet mooi. Als je toch graag een geringe scherptediepte wilt gebruiken, simuleer dit effect dan liever achteraf in Photoshop. Bij video is het juist beter om zo weinig mogelijk scherptediepte te gebruiken.
Groene kleding
Groene kleding: het beter wanneer het model geen kleding met groentinten draagt. Bij fotografie is een groen detail in kleding nog acceptabel, zolang het niet grenst aan de groene achtergrond. Een groene hanger aan een ketting kan wel, groene mouwen dus niet. Dit wordt later onmogelijk uit te knippen.
Bij video is het dragen van groen het liefst helemaal te vermijden. Bij fotografie ga je achteraf selectief bezig met de achtergrond, maar bij video post-processing laat je bewerkingen los op het gehele beeld. Groene details hebben dus de neiging transparant te worden.
Glimmende attributen
Ook glimmende of reflecterende attributen moet je vermijden. Deze gaan de achtergrond reflecteren en worden dus ook groen en in de software dus ook transparant gemaakt. Dat is niet de bedoeling. Gebruik zoveel mogelijk matte materialen.
Nog meer trucs
Wil je een zwevend hoofd? Of een zwevende hand zoals "Thing" uit The Addams Family? Normaliter wil je voorkomen dat het onderwerp groene tinten heeft, zodat het niet transparant wordt. Maar voor special effects wil je dit juist wel.
Het chromakey achtergrond/decoratiedoek is hierbij een handige en supergoedkope oplossing. Hiermee kun je voorwerpen of personen inpakken zodat ze transparant worden.
Kant-en-klare sets
BonjourFoto heeft een aantal kant-en-klare greenscreensets tegen aantrekkelijke prijzen. Hier zit een achtergrond bij en continuverlichting die qua lichtopbrengst goed bij de grootte van de achtergrond past.
Je vindt deze sets hier:
Greenscreen Sets
De lampen die bij deze sets geleverd worden, hebben over het algemeen softboxen. Hierdoor valt het licht mooi gespreid en ook om het onderwerp heen zodat je weinig schaduwen hebt.
Heb je toch last van schaduw, kun je de sets upgraden met achtergrondverlichting. Voor de kleine sets (met een achtergrond van 1,38m breed) kun je het beste deze lichtset nemen: Falcon Eyes SLH1-SB4040K en voor de grotere sets (met een achtergrond van 2,75m breed) deze set: Falcon Eyes LHDK-2B455.
Wil je een achterlicht? Dan kun je het beste een lamp nemen die gelijk is aan de lampen die je gebruikt als hoofd- en invullicht. Deze kun je op een lampstatief zetten, maar handiger is om een boomarm te gebruiken, zodat je de lamp schuin boven je onderwerp kan brengen.
Succes!
Vond je dit artikel waardevol?
Deel het met vrienden of geef je waardering in sterren!
106
com_content.article
(47 stemmen)
Greenscreen Foto & Video: Complete Gids5 van 50 gebaseerd op 47 stemmen.